CORONELLI, Vincenzo. Archipelago, [Βενετία, ca. 1707].
Ο Ιταλός φραγκισκανός μοναχός, χαρτογράφος, κοσμογράφος και εγκυκλοπαιδιστής Vincenzo Maria Coronelli (1650-1718) γεννήθηκε και πέθανε στη Βενετία. Γιος Βενετού ράφτη, έφηβος ακόμη πήγε στη Ραβένα να μάθει την τέχνη της ξυλογραφίας. Σε ηλικία δεκαέξι χρονών δημοσίευσε το πρώτο από τα εκατόν σαράντα έργα που τύπωσε σε όλη τη διάρκεια του βίου του. Σπούδασε στη Ρώμη, όπου και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της θεολογίας, ενώ παράλληλα σπούδασε αστρονομία, Ευκλείδειο γεωμετρία και αρχαία φιλοσοφία, αν και έγινε διάσημος κατασκευάζοντας υδρόγειες σφαίρες. Στα 1678 κατασκεύασε για τον δούκα της Πάρμας δύο εξαιρετικής τεχνικής τέτοιες σφαίρες, διαμέτρου 175 εκ., ενώ όταν ο Γάλλος πρέσβης στη Ρώμη του παρήγγειλε, το 1681, δύο ανάλογες, προκειμένου να τις προσφέρει ως δώρο στον Λουδοβίκο ΙΔ´, ο Coronelli εγκαταστάθηκε, στο Παρίσι για δύο χρόνια. Υλοποίησε την παραγγελία κατασκευάζοντας δύο σφαίρες –διαμέτρου 382 εκ. και βάρους, η κάθε μία, δύο τόνων–, μία με τη γη (βάσει όλων των μέχρι τότε γνώσεων αναφορικά με τη γεωγραφία) και μια με τον ουρανό (με τον ουράνιο θόλο όπως φαινόταν την ημέρα της γέννησης του Λουδοβίκου ΙΔ´), η οποία επιχρωματισμένη παρουσίαζε τους αστερισμούς σαν φανταστικά ζώα. Σήμερα οι σφαίρες αυτές ανήκουν και εκτίθενται στη Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας François Mitterrand.
Μετά την παραμονή του στο Παρίσι ο Coronelli ταξίδεψε και εργάστηκε σε πολλές χώρες στην Ευρώπη, ώσπου εγκαταστάθηκε μόνιμα, στα 1705, στη Βενετία, όπου ίδρυσε την πρώτη γεωγραφική εταιρεία: τη Γεωγραφική Aκαδημία των Aργοναυτών (Accademia Cosmografica degli Argonauti). Έως το 1707 είχε την ευθύνη για την παραγωγή, από το πολυπληθές εργαστήριό του, πλούσιων χαρτογραφικών εκδόσεων που επηρέασαν την εξέλιξη των έντυπων γεωγραφικών εκδόσεων. Ονομάστηκε κοσμογράφος της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας και ανέλαβε να απεικονίσει τις νικηφόρες μάχες των συμπατριωτών του κατά τον Eνετο-οθωμανικό πόλεμο (1684-87). Τα σχέδια αυτά συνοδεύουν έκτοτε πάμπολλες επανεκδόσεις ή μεταφράσεις (αγγλικά, γαλλικά, φλαμανδικά, γερμανικά) των έργων του ή εικονογραφούν μεταγενέστερα ταξιδιωτικά χρονικά, ιστορικά συγγράμματα και γεωγραφικά έργα. Πέθανε σε ηλικία 68 ετών, αφού δημοσίευσε εκτός από εκατοντάδες χάρτες στις εκδόσεις του και τους έξι πρώτους τόμους της "Biblioteca Universale Sacro-Profana", που θεωρείται η πρώτη εγκυκλοπαίδεια με αλφαβητική τάξη. Πολλές από τις υδρόγειες σφαίρες του Coronelli βρίσκονται σήμερα στην Αυστρία, τη Γερμανία και το Βέλγιο, ενώ η Διεθνής Εταιρείας Μελέτης Υδρόγειων Σφαιρών, με έδρα τη Βιέννη, φέρει τιμητικά το όνομά του.
H παρούσα σπανιότατη έκδοση περιέχει τους πίνακες του πέμπτου τόμου του «Teatro della Guerra», ο οποίος επιγράφεται “Mediterraneo” και αποτελείται από δύο υποενότητες: η πρώτη, “Archipelago”, αφορά το Aιγιακό Aρχιπέλαγος και την Κωνσταντινούπολη, και η δεύτερη, “Mediterraneo”, αφορά την Κρήτη και την Κύπρο. Πολλές εικόνες είχαν ήδη δημοσιευθεί σε προγενέστερες εκδόσεις του Coronelli. Οι πίνακες με τους ανθρώπινους τύπους προέρχονται από το έργο του Ν. De Nicolay. Τους πίνακες δεν συνοδεύουν κανενός είδους επεξηγηματικά κείμενα. Το έργο περιλαμβάνει απόψεις τοποθεσιών που δεν συναντάμε αλλού την περίοδο αυτή, ούτε σε άλλες εκδόσεις της Γεωγραφικής Ακαδημίας των Αργοναυτών.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου
Θέματα (100)
-
Επάνω: Χάρτης των Σποράδων. Κάτω: Χάρτης τμήματος των Κυκλάδων.
-
Ναυμαχία μεταξύ Βενετών και Οθωμανών στα ανοικτά της Μήλου κατά την Πολιορκία της Κρήτης.
-
Ναυμαχία μεταξύ Βενετών και Οθωμανών κατά την Πολιορκία της Κρήτης.
-
Ναυμαχία μεταξύ Βενετών και Οθωμανών στα ανοικτά της Νάξου κατά την Πολιορκία της Κρήτης.
-
Φανταστική απεικόνιση του ναού του Απόλλωνα στην αρχαία Πρεπέσινθο, στο Δεσποτικό Αντιπάρου.
-
Ερείπια πιθανότατα στη βραχονησίδα Περγούσα στα ανοιχτά της Νισύρου.
-
Αριστερά: Χάρτης της Αμοργού και της Κινάρου. Δεξιά: Χάρτης της Ικαρίας και της Πάτμου.
-
Χάρτης του κόλπου της Σμύρνης. Στα αριστερά χάρτης τμήματος της Χίου.
-
Άποψη της Σμύρνης. Στο βάθος το Καντιφέ Καλέ (κάστρο Πάγος).
-
Αριστερά: Ζευγάρι με ενδυμασία της Ανατολής. Δεξιά: Γυναίκες της Χίου.
-
Ερείπια, πιθανότατα στη βραχονησίδα Περγούσα στα ανοιχτά της Νισύρου.
-
Άποψη του ευρωπαϊκού τμήματος της Κωνσταντινούπολης. Στο πρώτο επίπεδο δεξιά, το ανάκτορο Τοπ Καπί.
-
Το τέμενος της Βαλιντέ Σουλτάν ή Γενί τζαμί στην Κωνσταντινούπολη.
-
Εσωτερική όψη της εισόδου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
-
Άποψη της Αδριανούπολης. Στα δεξιά απεικονιζεται πιθανότατα τμήμα της γέφυρας Γιαλνίζγκοζ.
-
Άποψη της Αδριανούπολης. Στα δεξιά απεικονίζεται πιθανότατα τμήμα της γέφυρας Γιαλνίζγκοζ.
-
Αριστερά: Περιπλανώμενος προσκυνητής. Δεξιά: Δερβίσης του τάγματος των Καλεντέρηδων.
-
Αριστερά: Αγάς επικεφαλής των γενιτσάρων. Δεξιά: Λοχαγός (εκατόνταρχος) των γενιτσάρων.
-
Αριστερά: Πέρσης στρατιώτης του πεζικού του σουλτάνου. Δεξιά: Τοξότης της φρουράς του σουλτάνου.
-
Αριστερά: Γενίτσαρος με πολεμική περιβολή. Δεξιά: Γενίτσαρος του πεζικού στη φρουρά του σουλτάνου.