- ME TO BΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ - Τόποι - Μνημεία - Άνθρωποι - Νοτιοανατολική Ευρώπη - Ανατολική Μεσόγειος - Ελλάδα - Μικρά Ασία - Νότιος Ιταλία, 15ος

Ο William Haygarth (1782-1825/30) ήταν Βρετανός ποιητής, συγγραφέας και ζωγράφος. Το 1805 αποφοίτησε από το Trinity College του Κέιμπριτζ, και το 1810 το Πανεπιστήμιο τού έδωσε υποτροφία για να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι στην Ελλάδα. Ο Haygarth περιηγήθηκε τις ελληνικές γαίες από τον Αύγουστο του 1810 έως τον Ιανουάριο του 1811. Στην Αθήνα γνώρισε και συναναστράφηκε τον Λόρδο Βύρωνα. Επηρεασμένος από το αρχαιόφιλο πνεύμα της εποχής του, κυρίαρχο στο αγγλικό περιβάλλον των Γραμμάτων και των Τεχνών, αλλά και γοητευμένος από το δύσκολο ταξίδι του στον ελλαδικό χώρο (Iόνια νησιά, Ήπειρο, Πίνδο, Στερεά Eλλάδα, Aττική και Σαρωνικό κόλπο, Πελοπόννησο) και πιο πλούσιος πλέον σε φιλελληνικά αισθήματα, συνέθεσε ένα μοναδικό έργο, ποιητικό και εικαστικό, στο οποίο περιγράφει το ελληνικό τοπίο και τις περίλαμπρες αρχαιότητες, χωρίς να παραλείψει ωστόσο τα ηθογραφικά στοιχεία.   

Ο Haygarth συνέθεσε το μεγαλύτερο μέρος του ποιήματός του, που αριθμεί 2.400 στίχους, στην Αθήνα. Παρότι ο καλλιτέχνης σε μεγάλο βαθμό επισκιάστηκε από τον σύγχρονό του Βύρωνα, τα λεπτομερή σχόλια και οι παραπομπές στο ημερολόγιό του, αλλά και τα σχέδιά του με μολύβι και αραιό μελάνι (κυρίως καφετί και κάποτε γαλάζιο) τον αναδεικνύουν σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μορφές του περιηγητισμού. Στις σημειώσεις του παραπέμπει στον Στράβωνα, τον Θουκυδίδη, τον Ευριπίδη, τον Απολλώνιο τον Ρόδιο, τον Ηρόδοτο, τον Όμηρο, τον Αισχύλο, τον Παυσανία, τον Σοφοκλή αλλά και τον Γίββωνα, τον Abbé Barthélemy κ.ά., ενώ τα σχόλια στα σχέδιά του αναφέρονται επίσης στον Πλούταρχο, και πάλι στον Στράβωνα και τον Παυσανία, τον Διογένη Λαέρτιο, τον Δημοσθένη, τον Αθήναιο, τον George Wheler και άλλους.  Τέλος ο Haygarth επισημαίνει το γλωσσικό ζήτημα (τη συνύπαρξη και την ένταση μεταξύ της δημώδους ελληνικής, της γλώσσας των λογίων, της εκκλησιαστικής γλώσσας κλπ.) και παραθέτει κατάλογο έργων της ευρωπαϊκής γραμματείας, κυρίως της εποχής του Διαφωτισμού, που είχαν μεταφραστεί στα ελληνικά.

Με το ρομαντικό του ύφος, τον λυρισμό, τις αναπολήσεις και τους συνειρμούς του, σε συνδυασμό με ρεαλιστικά και φανταστικά στοιχεία τα οποία δεν απουσιάζουν ούτε από τη γραφίδα ούτε από τον χρωστήρα του, όπως γράφει ο ίδιος: «… διακινδύνευσα να προβλέψω στο ποίημά μου αυτό που σίγουρα δεν θα τολμούσα να προειπώ σε πεζό κείμενο - την ηθική αναγέννηση της Eλλάδας…».  

Βιβλιογραφία

Booth, Christopher Charles. John Haygarth, FRS (1740-1827): A Physician of the Enlightenment. American Philosophical Society (1 January 2005). σελ. 139.

Randel, William. "William Haygarth: Forgotten Philhellene", Keats-Shelley Journal Vol. 9, Part 2 (Autumn, 1960). σελ. 86-90.

Stoneman, Richard. A Luminous Land: Artists Discover Greece. Λος Άντζελες: Getty Publications, 1998. σελ. 163.

Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου με συμβολή του Νικόλα Νικολαΐδη

TRAVELOGUES

ME TO BΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Τόποι - Μνημεία - Άνθρωποι

Νοτιοανατολική Ευρώπη - Ανατολική Μεσόγειος

Ελλάδα - Μικρά Ασία - Νότιος Ιταλία

15ος - 20ός αιώνας

[HAYGARTH, William. Collection of 120 original sketches of Greek landscape made in 1810-1811.]

Θέματα (121)