Η «σανδαλίζουσα» Νίκη, από το θωράκιο του ναού της Αθηνάς Νίκης στην Ακρόπολη (Μουσείο Ακρόπολης).POUQUEVILLE, François-Charles-Hugues-Laurent. Grèce. Παρίσι, Firmin Didot, MDCCCXXXV [=1835].
O Γάλλος γιατρός, διπλωμάτης, συγγραφέας και ένθερμος φιλέλληνας François-Charles-Hugues-Laurent Pouqueville (1770-1838) γεννήθηκε στη Νορμανδία και ξεκίνησε με ιερατικές σπουδές, χειροτονήθηκε διάκονος αλλά πολύ γρήγορα, το 1794, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για να σπουδάσει ιατρική. Ως αξιωματικός του Υγειονομικού έλαβε μέρος, το 1798, στην Eπιστημονική Aποστολή της Aιγύπτου, που οργανώθηκε από τον Ναπολέοντα. Επιστρέφοντας, με κλονισμένη υγεία, στην Ευρώπη τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους αιχμαλωτίστηκε από πειρατές και εγκαταλείφθηκε μαζί με συμπατριώτες του στο Nαυαρίνο, απ’ όπου οδηγήθηκαν στην Tρίπολη της Πελοποννήσου ως αιχμάλωτοι πολέμου των Tούρκων. O Pouqueville παρέμεινε στην Πελοπόννησο ως την άνοιξη του 1799 και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Eπταπύργιο της Kωνσταντινούπολης, όπου παρέμεινε φυλακισμένος μαζί με άλλους Γάλλους για είκοσι πέντε μήνες.
Επέστρεψε στη Γαλλία το 1801 και κυκλοφόρησε λίγα χρόνια αργότερα το πρώτο τρίτομο έργο του, «γραμμένο περισσότερο με συναίσθημα γι’ αυτόν το τόπο», που είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό και μεταφράστηκε, ήδη τότε, σε άλλες έξι ευρωπαϊκές γλώσσες. Τα χρόνια της αιχμαλωσίας, με την ιδιότητα του γιατρού, ήρθε σε επαφή με τον πληθυσμό και έμαθε την ελληνική γλώσσα, αρχαία και νέα. Το βιβλίο, αφιερωμένο στον Ναπολέοντα, αποτέλεσε το διαπιστευτήριο έγγραφο για τον διορισμό του συγγραφέα ως Γενικού Προξένου της Γαλλίας στα Γιάννενα και στην Πάτρα (1805-1816) και ως βασικού διαμεσολαβητή στις διαπραγματεύσεις του Aλή πασά με τους Γάλλους. H δεύτερη μακρόχρονη επαφή του Pouqueville με την Ελλάδα θα διαρκέσει από το 1805 ως το 1816.
Πολύτιμο οδηγό για όλους τους μετέπειτα ταξιδιώτες αποτελεί αναμφισβήτητα το –πεντάτομο "Voyage dans la Grèce" (1820-21) και λίγα χρόνια αργότερα το ίδιο κείμενο εμπλουτισμένο και εξάτομο ως "Voyage de la Grèce" (1826-27)– έργο του Pouqueville. O συγγραφέας με στοχαστικό και επιμελή τρόπο γνώρισε σε βάθος, τον ελλαδικό χώρο, τον ανέδειξε και παρέδωσε ίσως το πιο συγκροτημένο κείμενο όσον αφορά τη γεωμορφολογία του τόπου. Με τις άρτια συνδεδεμένες ταυτίσεις τοποθεσιών μέσα από τα αρχαία κείμενα, τις εκκλησιαστικές μητροπόλεις και τους οθωμανικούς καζάδες, την αμερόληπτη αφήγηση των πολεμικών γεγονότων και την καθαρότατη εικόνα του οικονομικού μεγέθους των περιοχών, ο Pouqueville αναδείχθηκε στον βαθύτερο αναλυτή του ιστορικού τοπίου του ελλαδικού ηπειρωτικού χώρου.
Η συγκεκριμένη έκδοση για την αρχαία ιστορία της Ελλάδος είχε μεγάλη εκδοτική επιτυχία, μεταφράστηκε γερμανικά και ιταλικά και επανεκδόθηκε τρεις φορές γαλλικά. Στο αφηγηματικό αλλά και εμπεριστατωμένο γραπτό κείμενο ο Pouqueville ξεκινά από τους μυθολογικούς χρόνους παραθέτοντας τόσο το πολεμικά γεγονότα και τις εκστρατείες όσο και πληροφορίες για τις λατρείες και τα ήθη όπως τα γνωρίζουμε από τις πηγές της αρχαίας γραμματείας. Για τους ιστορικούς χρόνους, από τα αρχαϊκά ως τα ελληνιστικά χρόνια, διαβάζουμε κεφάλαια για τους Περσικούς Πολέμους, την εποχή του Περικλή, τη φιλοσοφία, το θέατρο. Παραθέτει επίσης την ιστορία της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας αντίστοιχα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κεφάλαια για τις πολεμικές τακτικές και τον στρατιωτικό εξοπλισμό, τα μνημεία, τη λατρεία, τα σκεύη και τα έπιπλα, τις ενδυμασίες και τις κομμώσεις, την ιδιωτική ζωή (γάμοι, γεννήσεις, γεύματα) τη μουσική και τον χορό, που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού των αρχαίων Ελλήνων. Η εικονογράφηση δανείζεται και σχέδια των L. Dupré, F. Didot, W. Gel, J. Stuart, Ed. Dodwell καθώς και θέματα από τις εκδόσεις των Μ.-G.-F.-A. Choiseul-Gouffier και Expédition Scientifique de Morée.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου
Θέματα (112)
-
Οι λεγόμενοι τύμβοι του Αίαντα και του Πατρόκλου στην Τροία.
-
Θολωτή γαλαρία στην μυκηναϊκή Ακρόπολη της Τίρυνθας στην Αργολίδα.
-
Ο Θολωτός τάφος, γνωστός ως "Θησαυρός του Ατρέα" στις Μυκήνες.
-
Άποψη στο εσωτερικό του Θολωτού τάφου, γνωστού ως "Θησαυρός του Ατρέα" στις Μυκήνες.
-
Αρχαίοι Έλληνες οπλίτες με πολεμικό εξοπλισμό, πιθανώς από τη Σπάρτη.
-
Αναπαράσταση της ανατολικής όψης του Ναού του Διός στην Αρχαία Ολυμπία.
-
Προσωπογραφίες ανδρών της αρχαίας Ελλάδας: Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Θεόφραστος και Ιπποκράτης.
-
Προσωπογραφίες ανδρών της αρχαίας Ελλάδας: Περίανδρος, Βίας, Θαλής, Αίσωπος.
-
Η Πύλος (Νιόκαστρο), ο όρμος του Ναυαρίνου και στο βάθος η Σφακτηρία.
-
Προσωπογραφίες αρχαίων Ελλήνων: Αλκιβιάδης, Περικλής, Αλέξανδρος, Ασπασία.
-
Η μυκηναϊκή ακρόπολη της Ελευσίνας με το εκκλησάκι της Παναγίας Μεσοσπορίτισσας.
-
Ο ναός του Απόλλωνα στις Βάσσες (Φιγάλεια) στην Πελοπόννησο.
-
Η θέση του αρχαίου μαντείου του Τροφωνίου στη Λιβαδειά Βοιωτίας.
-
Το Υδραυλικό Ωρολόγιο του Ανδρονίκου Κυρρήστου (Αέρηδες) στην Αθήνα.
-
Το Xορηγικό Mνημείο του Λυσικράτους στο προαύλιο της μονής των Καπουτσίνων στην Αθήνα.
-
Φανταστική αναπαράσταση της Ακαδημίας Πλάτωνος με την Ακρόπολη στο βάθος.
-
Το σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη ποταμού στη Δράμα (ανατολική Μακεδονία).
-
Πορτραίτα αρχαίων Ελλήνων ρητόρων: Αισχίνης, Δημοσθένης, Λυσίας, Ισοκράτης.
-
Ο Διογένης ο Κυνικός και ο Μέγας Αλέξανδρος στην αρχαία Κόρινθο.
-
Ερείπια του θεωρούμενου ως ναού του Άρη στην Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας.
-
Το φρούριο του Καΐτ Μπέη που βρίσκεται στη θέση του Φάρου της Αλεξάνδρειας.
-
Προσωπογραφίες αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων: Διογένης, Αντισθένης, Χρύσιππος, Επίκουρος.
-
Προσωπογραφίες αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων: Σωκράτης, Πλάτων, Πυθαγόρας, Αριστοτέλης και Ζήνων.
-
Αγροικία στα περίχωρα της Πάτρας. Στο βάθος διακρίνεται η πόλη της Πάτρας.
-
Θέα προς την πόλη της Λευκάδας. Διακρίνεται το κάστρο της Αγίας Μαύρας.
-
Κάτοψη θεάτρου, θεατρικές μάσκες και δοκιμές πριν την παράσταση.
-
1. Αγώνας δρόμου. 2. Ιπποδρομία. 3. Λαμπαδηδρομία. 4. Αρματοδρομία.