- ME TO BΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ - Τόποι - Μνημεία - Άνθρωποι - Νοτιοανατολική Ευρώπη - Ανατολική Μεσόγειος - Ελλάδα - Μικρά Ασία - Νότιος Ιταλία, 15ος

O Άγγλος Richard Pococke (1704-1765), γόνος αξιόλογης οικογένειας, με σπουδές στο Καιμπρίτζ και τον τίτλο του επισκοπικού επιτρόπου, ταξίδεψε συντροφιά με τον ξάδελφό του (1733-1736) πρώτα στην Eυρώπη (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Αυστρία, Πολωνία, Ουγγαρία) και στη συνέχεια για τρία χρόνια, ξεκινώντας το 1737 από την Aίγυπτο, στους Αγίους Tόπους, στην Kύπρο, στην Kρήτη, στα νησιά του Aρχιπελάγους, στη Mικρά Aσία και στον ηπειρωτικό και βόρειο ελλαδικό χώρο, πράγμα αρκετά σπάνιο την εποχή εκείνη. Στα 1747- 1760 ταξίδεψε στην Ιρλανδία και από το 1765 συνέχισε να ταξιδεύει κυρίως στη Βρετανία ως επίσκοπος.

Το ταξίδι του στην Ανατολή ήταν γεμάτο εκπλήξεις: στην Αίγυπτο έγινε δεκτός από τον ορθόδοξο Πατριάρχη, στην Ιουδαία κολύμπησε στα νερά της Νεκρής Θάλασσας και στο έργο του αφιερώνει ειδικά κεφάλαια για τα νησιά Κύπρο, Κρήτη, Ψαρά, Λέσβο, Τένεδο, Λήμνο, Σάμο και Πάτμο, ενώ περιγράφει τον Εύξεινο Πόντο. Στη Μικρά Ασία περιηγήθηκε στη Σμύρνη, στις Κυδωνίες (Αϊβαλί), την Έφεσο, την περιοχή της Καρίας, την Ιεράπολη της Φρυγίας, την Άγκυρα, την Τρωάδα, τη Βιθυνία, και τέλος την Κωνσταντινούπολη και τη Θράκη. Έφτασε στη Θεσσαλονίκη και από τη χερσαία οδό με ενδιάμεσους σταθμούς τα Φάρσαλα, το Ζητούνι (Λαμία), την Εύβοια, την Κωπαΐδα και τη Θήβα έφτασε στη Φυλή και στο λεκανοπέδιο της Αθήνας. Προσφέροντας δώρα στον βοεβόδα περιηγήθηκε ελεύθερα τα μνημεία της πόλης και συνέχισε μέσω Ελευσίνας στην Κόρινθο, την Πάτρα και την Κεφαλονιά.

Tο «πομπώδες σύγγραμμα», όπως απεκάλεσε ο Εδ. Γίββων το οδοιπορικό του, παρά την έλλειψη λογοτεχνικού ύφους, γραμμένο όμως με ευθυκρισία και σχολαστικότητα και με παραπομπές σε αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς (Στράβωνα, Ηρόδοτο, Διόδωρο, Πλίνιο, Πτολεμαίο, Πομπόνιο Μέλα, Παυσανία, Φιλόστρατο, Αιλιανό) βρήκε ευρεία απήχηση όσο ήταν εν ζωή ο συγγραφέας του, μεταφράστηκε γαλλικά, γερμανικά και φλαμανδικά, ενώ διαβάζουμε επαρκείς έως γενναιόδωρες πληροφορίες για την οθωμανική διοίκηση, το εμπόριο, τα ήθη και έθιμα, την αρχιτεκτονική και τη φυσική ιστορία.

Να επισημάνουμε ακόμη τις αναλυτικές περιγραφές για τα μνημεία στην Αίγυπτο, τον λεπτομερή κατάλογο για το καραβάνι προς τη Μέκκα, με τις εκατοντάδες καμήλες και τα φορτία τους και τους προσκυνητές, αλλά και την παρουσίαση των μνημείων της Θεσσαλονίκης, καθώς και τους πίνακες με τη στάθμη της πλημμύρας του Νείλου και τον Κατάλογο των πόλεων, Μητροπολιτών και Επισκόπων υπό τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας.

Μετά την πρωτότυπη εικονογράφηση στο έργο του G. Sandys και πριν από την αναλυτική αντίστοιχη στις εκδόσεις των πρωτοπόρων J. Stuart και Ν. Revett, η εικονογράφηση στο έργο του Pococke ικανοποιεί και τους πλέον απαιτητικούς αναγνώστες. Eκτός από το εντυπωσιακό αυτό έργο, που καταρτίστηκε, εκτός από τις προσωπικές του εμπειρίες, και με λογοκλοπές και αφηγήσεις, ο Pococke δημοσίευσε το 1752 και τις επιγραφές που είχε συγκεντρώσει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του: “Inscriptiorum Antiquarum Graec et Latin Liber”, ενώ αναμένεται να δημοσιευτεί η πλούσια αλληλογραφία με τη μητέρα του και τον συνοδοιπόρο ξάδελφό του Jeremie Milles.

Το οδοιπορικό από τα ταξίδια του στην Ανατολή απετέλεσε από τα πρώτα πιο λεπτομερή χρονικά για τα αιγυπτιακά μνημεία. Στην Iρλανδία υπάρχει ακόμα το δάσος των κέδρων, που φύτεψε με σπόρους τους οποίους έφερε από τον Λίβανο. Tο 1766 πουλήθηκαν στο Λονδίνο όλες οι αρχαιότητες που είχε συλλέξει στις περιοδείες του.

Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου

TRAVELOGUES

ME TO BΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Τόποι - Μνημεία - Άνθρωποι

Νοτιοανατολική Ευρώπη - Ανατολική Μεσόγειος

Ελλάδα - Μικρά Ασία - Νότιος Ιταλία

15ος - 20ός αιώνας

POCOCKE, Richard. A Description of the East, and some other Countries …, τ. ΙΙ, Λονδίνο, W. Bowyer, MDCCXLV[=1745].

Θέματα (106)