Ανάγλυφο με παράσταση του Ασκληπιού από την Επίδαυρο (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα).ARGENTI, Philip P. The Costumes of Chios. Their Development from the XVth to the XXth Century, Λονδίνο, B.T. Batsford [1953].
Ο Φίλιππος Aργέντης (1891-1974), γόνος παλιάς χιώτικης οικογένειας, με ρίζες στο γενοβέζικο παρελθόν της νήσου, γεννήθηκε στη Μασσαλία και ήταν γιος του ευεργέτη Παντελή Αργέντη (Αργέντειο Θεραπευτήριο, Αργέντειος Σχολή). Σπούδασε φιλολογία στην Οξφόρδη και νομικά στην Αθήνα. Γλωσσομαθής και δραστήριος, ερεύνησε τα ευρωπαϊκά αρχεία και συνέταξε πολλά σημαντικά μελετήματα (τα περισσότερα στην αγγλική γλώσσα) σχετικά με θέματα λαογραφίας, ιστορίας και βιβλιογραφίας της γενέτειράς του. Στις έρευνές του χρησιμοποίησε τα περιηγητικά κείμενα και συγκέντρωσε μεγάλη συλλογή από χαρακτικά και εικόνες σχετικά με τη Xίο. Υπηρέτησε ως διπλωματικός υπάλληλος σε διάφορες ελληνικές πρεσβείες, διετέλεσε ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο και εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Aκαδημίας Aθηνών. Το Κτήμα Αργέντη στον Κάμπο της Χίου, μια διατηρητέα έπαυλη με μεγάλο περιβόλι, παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο εντυπωσιακά αρχοντικά και ζωντανό μνημείο του χιώτικου πολιτισμού. Το 1962 ο Φίλιππος Αργέντης δώρισε στη Βιβλιοθήκη της Χίου πάνω από 10.000 τόμους (σπάνιες εκδόσεις, επιστημονικά περιοδικά, χάρτες, λευκώματα), χειρόγραφα κειμήλια και συλλογές (φωτογραφίες, πίνακες), που καλύπτουν όλους τους τομείς του χιακού πολιτισμού από τον 14ο μέχρι τον 20ό αιώνα. Παράλληλα ανέλαβε την ανακαίνιση του κτηρίου και ίδρυσε αφενός το Αργέντειο Μουσείο, το οποίο εμπλούτισε με πίνακες της οικογένειας Αργέντη, και αφετέρου το Λαογραφικό Μουσείο Χίου.
Η σημαντική και σπάνια αυτή έκδοση, που κυκλοφόρησε σε πεντακόσια αντίτυπα, περιέχει μία εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη μελέτη για τις ενδυμασίες, ανδρικές και γυναικείες, με σχέδια του ίδιου και εκατόν έντεκα έγχρωμους πίνακες με χαρακτικά και σχέδια από εκδόσεις περιηγητών. Τις πρώτες γενικές παρατηρήσεις για τα υλικά των ενδυμασιών (λινό, μαλλί, βαμβάκι, μετάξι), ακολουθούν η περιγραφή των κοσμημάτων, των κεντημάτων και οι ανδρικές ενδυμασίες (ευγενών, αγροτών), ενώ οι γυναικείες ενδυμασίες παρουσιάζονται και με τις διαφοροποιήσεις που εμφανίζονται σε κάθε ένα από τα είκοσι χωριά της νήσου. Στο Παράρτημα, εκτός από τα στατιστικά δεδομένα και τα συνώνυμα στην ονοματολογία της χιακής ενδυμασίας, δίδονται αυτούσια, στη γλώσσα που δημοσιεύτηκαν, τα αποσπάσματα από εκδόσεις περιηγητικών έργων που αναφέρονται στην περιγραφή των χιώτικων ενδυμασιών. Σχεδόν όλοι οι πίνακες, τα χαρακτικά, οι ακουαρέλες ή τα σχέδια, προέρχονται από την προσωπική συλλογή του συγγραφέα. Η μελέτη αυτή αποδεικνύει και αναδεικνύει τη σημαντικότητα των περιηγητικών έργων, τα οποία συμπυκνώνουν αναντικατάστατες μαρτυρίες για τον ελληνικό κόσμο.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου
Θέματα (105)
-
Ευγενείς της Χίου με παραδοσιακή ενδυμασία, πριν από το 1822.
-
Λεπτομέρειες από το Πευκί, βυζαντινό ύφασμα από τη Νέα Μονή της Χίου.
-
Ένδυμασία νηπίου από τη Χίο (αρχές 18ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μεταξωτό πουγκί εύπορης γυναίκας από τη Χίο (β΄μισό 18ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μεταξωτό ανδρικό πουγκί από τη Χίο (αρχές 19ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Στηθόπανο από μετάξι και βαμβάκι, Πυργί Χίου, γύρω στα 1850. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μανικέτια από μετάξι και βαμβάκι, Πυργί Χίου (τέλη 19ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγγραφέα.
-
Πλεκτό βαμβακερό ύφασμα από το Πυργί Χίου (τέλη του 19ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Υφαντή βαμβακερή τσάντα από την Καλλιμασιά Χίου, γύρω στα 1930. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μπουστομάνικο από βαμβάκι και μετάξι, Πυργί Χίου, 1936. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Πουκάμισο νηπίου από τα Κουρούνια Χίου (τέλη του 18ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ριζά, μαντήλι από τη Βολισσό (τέλη 18ου ή αρχές 19ου αιώνα). Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μανικέτια παιδικής ενδυμασίας από το Άγιο Γάλα, αρχές του 19ου αιώνα. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μαντίλι στήθους από τη Βολισσό, αρχές του 19ου αιώνα. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ανδρικά ενδύματα από τη Χίο: πανωφόρι κοντό (σεϊμένικο), φέσι, σκούφος και περικνημίδες (τσαρδίνια).
-
Ενδύματα ανδρικά από τη Χίο: μακριά πουκαμίσα (ποδιά), ζώνη.
-
Παραδοσιακές ανδρικές και γυναικείες ενδυμασίες από το Πυργί Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ανδρικά πανωφόρια από τα βορειόχωρα της Χίου: κοντό, ρασοζίπουνο, καναβίτσα φρακτή.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χίο, γύρω στα 1687. Από συλλογή του Βρετανικού Μουσείου.
-
Γυναικείες ενδυμασίες, 1727. Από την έκδοση: Aubry de la Mottraye, Voyages... , Χάγη 1727.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χϊο, 1819. Υδατογραφία από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χίο, 1753. Χαρακτικό του Richard Dalton, 1753.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χίο, γύρω στα 1670. Πρωτότυπη υδατογραφία από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χίο, γύρω στα 1820. Yδατογραφία από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από την Καλλιμασιά Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από τα Νένητα Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναικείες ενδυμασίες από τα Πατρικά Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδύματα από τα Πατρικά της Χίου: Μπουστομάνικο, φουστάνι, σεϊμένικο.
-
Ενδυμασίες από την Καλαμωτή Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναίκες με ενδυμασίες της δουλειάς από το Πυργί Χίου. Σχέδιο του F. Perilla.
-
Γυναικείες ενδυμασίες από τους Ολύμπους Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες, ανδρικές και γυναικείες, από τα Μεστά Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από την Ελάτα της Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από τον Άγιο Γεώργιο Συκούση Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναικείες ενδυμασίες από τα Καρδάμυλα Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ανδρική ενδυμασία από τα Καρδάμυλα Χίου. Σχέδιο του Φρίξου Αριστέως στη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από τους Αμάδες Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από τα Κουρούνια Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από τα Καμπιά Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Μπορκί, ποδιά, σκουφάκι και κοντομάνικο από τη γυναικεία ενδυμασία στα Καμπιά Χίου.
-
Ενδυμασίες από τα Νενητούρια Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Ενδυμασίες από τη Βολισσό της Χίου. Από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χίο, 1815-1821. Υδατογραφία από τη συλλογή του συγγραφέα.
-
Γυναικεία ενδυμασία από τη Χίο, 1819. Υδατογραφία από τη συλλογή του συγγραφέα.