MAHAFFY, John Pentland. Greek Pictures, drawn by Pen and Pencil, by J. P. Mahaffy..., Λονδίνο, The Religious Tract Society, 1890.
O John Pentland Mahaffy (1839-1919) ήταν Iρλανδός λόγιος, κληρικός, φιλόλογος, καθηγητής αρχαίας Ιστορίας, κορυφαίος αιγυπτιολόγος και διδάκτωρ μουσικής. Γεννήθηκε στην Ελβετία, έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Γερμανία και έμαθε πολλές γλώσσες. Στα 1859 πήρε πτυχίο κλασικών σπουδών και το ενδιαφέρον του στράφηκε αμέσως στην αρχαία Ελλάδα. Από το 1871 δίδαξε αρχαία ιστορία στο Trinity College. Στα 1918 χρίστηκε Ιππότης του Μεγάλου Σταυρού της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και αργότερα έγινε πρόεδρος της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιρλανδίας. Σε ηλικία εβδομήντα πέντε χρονών έγινε κοσμήτορας στο Trinity College του Δουβλίνου. Πολυγραφότατος στα θέματα των ειδικοτήτων του, σχολαστικός αλλά και με χειμαρρώδη προφορικό λόγο, ο Mahaffy είχε τη φήμη ότι είναι σνομπ αλλά και άνθρωπος με βαθιά καλοσύνη. Ταξίδεψε πολύ στην Αφρική, την Ελλάδα αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπήρξε καθηγητής του Oscar Wilde και αγαπούσε πολύ την Ιρλανδία.
Ο Mahaffy συνέταξε τουλάχιστον επτά σημαντικές μονογραφίες πάνω σε θέματα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, λογοτεχνίας και φιλοσοφίας, όπως και μερικά αξιόλογα έργα για την Αίγυπτο, κυρίως της εποχής των Πτολεμαίων. Είναι επίσης συγγραφέας του ταξιδιωτικού χρονικού Rambles and Studies in Greece (1876). Διακρίθηκε όμως και στην αρθρογραφία: Ανάμεσα στις πολλές δημοσιεύσεις του σε έγκυρα περιοδικά της εποχής σημειώνουμε ένα δεκατετρασέλιδο άρθρο στο “Murray’s Magazine”, μηνιαίο περιοδικό του ομώνυμου εκδοτικού οίκου, στο τεύχος του Ιουνίου 1889, με τίτλο “Mount Athos in 1889”.
Ο Mahaffy είχε σκοπό να αναζητήσει ιρλανδικά εικονογραφημένα χειρόγραφα στις βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους, στόχο τον οποίο πραγματοποίησε, εφόσον κατόρθωσε να ερευνήσει δώδεκα από αυτές. Οι μουσικολογικές του γνώσεις τον βοήθησαν να κάνει εξειδικευμένες παρατηρήσεις πάνω στους βυζαντινούς ψαλμούς, και οι πεζοπορίες τού αποκάλυψαν την ομορφιά του αθωνικού τοπίου. Όμως μετά από ανάλυση του ορθόδοξου λειτουργικού και του δόγματος, οι τελικές κρίσεις του Mahaffy καταλήγουν ότι «ουδείς Δυτικός δεν έχει πραγματική συμπάθεια για τους Ορθόδοξους ... και ότι καμιά ένωση δεν θα ήταν ποτέ δυνατή με τις αντιλήψεις που πρεσβεύουν [οι Ορθόδοξοι] τόσο για την έκφραση της ευλάβειας όσο και την πρακτική της».
Στις αρχές της τυπογραφίας, τον 15ο αιώνα, το ξύλο αποτέλεσε το κυριότερο μέσον για την εκτύπωση των εικονογραφήσεων (ξυλογραφίες). Βαθμιαία, τους επόμενους αιώνες (16ος-18ος) προτιμήθηκαν οι χαράξεις σε χαλκό (χαλκογραφίες), σε λίθο (λιθογραφίες), σε χάλυβα ή οι τονικές οξυγραφίες (ακουατίντες). Στα τέλη του 18ου αιώνα, o Thomas Bewick (1753-1828) βελτίωσε εξαιρετικά την τεχνική της ξυλογραφίας, η οποία άρχισε πάλι να χρησιμοποιείται για την εικονογράφηση εκδόσεων. Την τελευταία τριακονταετία του 19ου αιώνα οι φωτογραφίες σταδιακά επικρατούν και γίνονται το σχεδιαστικό υπόβαθρο για τις νέες, εξελιγμένου τύπου ξυλογραφίες που κοσμούν τις ταξιδιωτικές εκδόσεις. Στο συγκεκριμένο έργο η πλούσια εικονογράφηση με ξυλογραφίες, εκτός από τις φανταστικές απεικονίσεις, βασίστηκε σε φωτογραφίες του Malcolm Macmillan και του W. Covington.
Θέματα (91)
-
Ανάγλυφα από το υποσκήνιο του Θεάτρου του Διονύσου, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης.
-
Τοπίο στον Κορινθιακό κόλπο, στις ακτές της Βοιωτίας. Στο βάθος ο Ελικώνας.
-
Το Κάστρο της Κιάφας, στο ομώνυμο ύψωμα στην περιοχή του Σουλίου.
-
Άποψη του Ακροκορίνθου. Στο πρώτο επίπεδο ο Ναός του Απόλλωνα.
-
Λαξευτές κόγχες για αφιερώματα στο Ιερό της Αφροδίτης, στην Ιερά Οδό, κοντά την Ελευσίνα.
-
Φανταστική απεικόνιση του εσωτερικού του Παρθενώνα με το άγαλμα της Αθηνάς.
-
Τμήμα του ανατολικού αετώματος του Παρθενώνα, σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο, στο Λονδίνο.
-
Ο Άρειος Πάγος. Στο βάθος δεξιά ο Ναός του Ηφαίστου (Θησείο).
-
Ο μαρμάρινος θρόνος του ιερέα του Διονύσου Ελευθερέως, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης.
-
Η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων στην Αθήνα (Πλατεία Κλαυθμώνος).
-
Παραδείγματα καλυμμάτων κεφαλής σε αγαλματίδια από την Τανάγρα.
-
Προσφορά σε θεά, στην εσωτερική αυλή οικίας (φανταστική απεικόνιση).
-
Ο Αποξυόμενος του Βατικανού, ρωμαϊκό αντίγραφο του έργου του Λυσίππου.
-
Φανταστική απεικόνιση του εσωτερικού του Ναού του Δία στην αρχαία Ολυμπία.
-
Άποψη των Μετεώρων. Διακρίνονται η μονή Βαρλαάμ και η μονή Μεγάλου Μετεώρου.