[VAN MOUR, Jean Baptiste]. Recueil de cent estampes representant differentes nations du Levant tirées sur les tableaux peints d’après Nature en 1707, et 1708 par les Ordres de Mr. de Ferriol ambassadeur du Roi a la Porte…, Παρίσι 1714.
Ο Γαλλο-φλαμανδός ζωγράφος Jean Baptiste Van Mour (1671-1737) γεννήθηκε στην πόλη Valenciennes από πατέρα ξυλουργό. Σπούδαζε καλές τέχνες στο εργαστήρι του Jacques-Albert Gérin όταν η δουλειά του τράβηξε την προσοχή του αριστοκράτη και πολιτικού μαρκησίου Charles de Ferriol. Ο Van Mour προσεκλήθη στην Κωνσταντινούπολη όταν ο Ferriol διετέλεσε πρέσβης της Γαλλίας, την περίοδο της Τουλίπας, επί σουλτάνου Αχμέτ Γ΄, στα 1699, και του ανατέθηκε να απεικονίσει εκατό ανθρώπινους τύπους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το 1711 ο Ferriol επέστρεψε στη Γαλλία, ενώ ο Van Mour εργάστηκε και για άλλους διπλωμάτες.
Η δημοσίευση της έκδοσης με τα εκατό χαρακτικά που απεικονίζουν ενδυμασίες και εθνότητες της Ανατολής έγινε πολύ δημοφιλής στη Δυτική Ευρώπη, μεταφράστηκε σε πέντε ακόμη γλώσσες και η επιτυχία της επισκιάστηκε μόνον όταν δημοσιεύτηκε, προ το τέλος του 18ου αιώνα, το μεγαλόπνοο έργο του Choiseul-Gouffier. Στα 1725 ονομάστηκε Επίσημος Ζωγράφος του Βασιλιά της Γαλλίας στην Ανατολή και το 1727 ο Φλαμανδός πρέσβης Cornelis Calkoen ζήτησε από τον Van Mour να απεικονίσει την ακρόασή του με τον Αχμέτ Γ΄. Ο ζωγράφος, έχοντας την άδεια να συνοδεύσει τον πρέσβη και εξοικειωμένος ήδη με το οθωμανικό πρωτόκολλο, σχεδίασε μία σειρά πίνακες με σκηνές που παρίσταναν τις σπάνιες και μεγαλειώδεις τελετές ακροάσεων στο σουλτανικό παλάτι. Πολλά από τα έργα αυτά βρίσκονται σήμερα στις συλλογές του Rijksmuseum στo Άμστερνταμ. Ο Van Mour πέθανε στην οθωμανική πρωτεύουσα και είναι πιθανότατα θαμμένος στο καθολικό κοιμητήριο στον Γαλατά.
Η ιδέα για απεικόνιση ανθρώπινων τύπων απαντά για πρώτη φορά στο ταξιδιωτικό χρονικό του Nicolas de Nicolay τον 16ο αιώνα, ενώ τον 17ο αιώνα ο περιηγητής Pietro de la Valle, όπως ο ίδιος σημειώνει, είχε τον ίδιο στόχο, ο οποίος όμως δεν ευοδώθηκε ποτέ. Ο Ferriol με τα έργα του Van Mour πραγματοποίησε την πιο πετυχημένη έκδοση της εποχής του. Επεξηγηματικά κείμενα με λεπτομέρειες για τον καθημερινό βίο συνοδεύουν τις εικόνες και δημοσιεύεται επίσης μία μελωδία των Δερβίσηδων. Οι χαλκογραφίες της συγκεκριμένης έκδοσης, που περιλαμβάνουν κυρίως αξιωματούχους, εθνότητες, εμπόρους, πλανόδιους, σκηνές από το χαρέμι, τούρκικο γάμο και ενταφιασμό, κυκλοφόρησαν και επιχρωματισμένες, ενώ αντιγράφηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως εικονογράφηση σε πολλά μεταγενέστερα περιηγητικά έργα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον τέλος παρουσιάζουν οι σκηνές που απεικονίζουν γυναίκες τόσο σε δημόσιους όσο και σε ιδιωτικούς χώρους.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου
Θέματα (105)
-
-
-
-
-
Ο Σουλτάνος Αχμέτ Γ΄στο παλάτι με τον Κιζλάρ Αγά, επικεφαλής των μαύρων ευνούχων.
-
Η Χασεκί Σουλτάνα, παλλακίδα του Σουλτάνου και μητέρα διαδόχου του οθωμανικού θρόνου.
-
-
-
-
-
-
-
Ζουλουφλί Μπαλτατζή, αξιωματούχος που φρουρεί τους έγκλειστους πρίγκηπες.
-
-
-
-
Ο Μπας Τσαούς, αρχηγός των κλητήρων του παλατιού του Σουλτάνου.
-
-
-
-
Ο Μποσταντζί Μπασί, υπεύθυνος των εκτελέσεων, με τελετουργικό ένδυμα.
-
-
-
-
-
-
-
-
Σακάς, δερβίσης που μοιράζει νερό στον δρόμο ως φιλανθρωπία.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Οθωμανή γυναίκα την οποία χτενίζουν στο δημόσιο λουτρό (χαμάμ).
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Δυτικοευρωπαία γυναίκα στον δρόμο προς το δημόσιο λουτρό (χαμάμ).
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Πριγκίπισσα από τη Βλαχία, ιστορική γεωγραφική περιοχή της Ρουμανίας.
-
Ευγενής από τη Βλαχία, ιστορική γεωγραφική περιοχή της Ρουμανίας.
-
Νεαρή ευγενής από τη Βλαχία, ιστορική γεωγραφική περιοχή της Ρουμανίας.
-
-
-
-
-
-
Νεαρή Αρμένια γυναίκα που οδηγείται στην εκκλησία για να παντρευτεί.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Δερβίσηδες στον τεκέ του Πέρα, ενώ ολοκληρώνουν τον χορό τους.