Οι απεικονίσεις για την Τροία, λόγω της λαμπρού της παρελθόντος, παίρνουν ήδη θέση στα πρώτα τυπωμένα βιβλία, όπως στο «Χρονικό της Νυρεμβέργης» του H. Schedel (1493), μια εικονογραφημένη ιστορία του κόσμου, όπου βέβαια οι πόλεις και οι περιοχές αποδίδονται φανταστικά και σχεδόν όλες όμοιες μεταξύ τους. Διακόσια είκοσι χρόνια αργότερα, στα 1714, έχουμε μια πρώτη πιο αληθοφανή εικόνα ερειπίων από την περιοχή της Τροίας στο χρονικό του C. Le Bruyn, ο οποίος το κοσμεί με πρωτότυπα θέματα και εξαιρετικά, σε ζωγραφικό πια ύφος, χαρακτικά.

Στα μέσα του 18ου αιώνα στις εκδόσεις της Εταιρείας των αρχαιόφιλων Dilettanti δημοσιεύται αρχαίο ανάγλυφο από το Σίγειο. Στα τέλη του 18ου αιώνα ωστόσο στο ομηρικό πεδίο των μαχών ο Γάλλος J.B. Lechevalier αναζήτησε πρώτος, συστηματικά, αρχαιολογικά ευρήματα (1799) που θα τον βοηθούσαν στην ανακάλυψη της Tροίας. Οι λιγοστοί πίνακες που κοσμούν την έκδοση (1913) με τις επιστολές του J.B.S. Morritt (1794-96), αποτελούν σπάνια δείγματα με σχέδια ζωγράφων που συνόδευαν τους περιηγητές και απεικονίζουν γνωστά μνημεία αλλά και ιστορικές περιοχές.

Λίγα χρόνια αργότερα ο αρχαιολόγος και μέλος της Εταιρείας των Dilettanti, W. Gell, εξερεύνησε την περιοχή της Τροίας (ο ίδιος αναζήτησε ομηρικά ίχνη και στην Ιθάκη) και δημοσίευσε (1804) τα πορίσματα των ερευνών του σε ιδαίτερους τόμους, με πλούσια εικονογράφηση. Επιγραφές από την περιοχή της Τρωάδας έχουμε και στο έργο του Ch. Col. Frankland (1829), ενώ ανάγλυφο από την Τρωάδα δημοσιεύεται στο χρονικό του Ch. Fellows (1839) .

Στο μεγαλόοπνο έργο του Γάλλου M.G.F.A. Choiseul-Gouffier, το οποίο εξέφρασε με έναν νέο και πρωτότυπο τρόπο το αρχαιόφιλο και φιλελληνικό πνεύμα της εποχής του και εισήγαγε (τέλος 18ου - αρχές 19ου αιώνα) την «εικόνα» ως πρωτεύον στοιχείο σε ταξιδιωτικό χρονικό, έχουμε πίνακες με αρχαιότητες, χάρτες και τις πρώτες, και πολλές, απόψεις των αρχαιολογικών τοποθεσιών τόσο της Τροίας όσο και της Τρωάδας (Choiseul-Gouffier στα 1809 και Choiseul-Gouffier στα 1822). Επίσης ενδιαφέρουσες απεικονίσεις για την περιοχή της Τρωάδας μας κληροδοτεί (1814) το έργο του Ed. D. Clarke. Οι απόψεις αυτές, που κόσμησαν τα πορίσματα αρχαιολογικών εξερευνήσεων, επηρέασαν μεταγενέστερα έργα και εικονογράφησαν παρεμφερείς εκδόσεις (Et. Rey στα 1867, J. Skene στα 1833-4, F.Ch.H.L. Pouqueville στο έργο του «Grèce» στα 1835).

Eξαιρετικής ποιότητας ξυλογραφίες κοσμούν το έργο του J. von Falke (1887/2002). Απεικονίζουν έργα της αρχαίας ελληνικής τέχνης και θέματα σχετικά με την ομηρική ιστορία, αλλά και φανταστικές αναπαραστάσεις που αφορούν κυρίως τον δημόσιο και ιδιωτικό βίο των αρχαίων Ελλήνων. Στο Λεύκωμα(1984) μάς παραδίδονται αξιολογότατες και σπάνιες ξυλογραφίες από το πρωτοπόρο εβδομαδιαίο βρετανικό περιοδικό “The Illustrated London News” (1842-1885) και το συγγενές “The Graphic” (1869-1885). Απεικονίζονται τοποθεσίες, πρόσωπα και γεγονότα (πολιτικά, κοινωνικά, πολεμικά), μερικά αφορούν και την Τροία, από το 1842 έως το 1885. Στιγμιότυπα με ανθρώπινους τύπους, φωτογραφημένους σε αγροτικές και άλλες δραστηριότητες καθώς και εντυπωσιακά τοπία συνοδεύουν τις αναμνήσεις από το ταξίδι του S.J. Barrows (1898).

Χάρτες που αφορούν την Τροία, άλλοτε αποκλειστικά ή και περιλαμβάνοντας την Τροία σε χάρτες που αφορούν γειτονικές τοποθεσίες, δημοσιεύονται ήδη από τον 16ο αιώνα: στο  νησολόγιο του B. Bordone (1547), στα ταξιδιωτικά χρονικά του Γάλλου διπλωμάτη L. Deshayes de Courmenin (1624) και του Άγγλου G. Sandys (1610), στα πολύ σημαντικά για τα μνημεία της Κωνσταντινούπολης έργα των G.J. Grelot (1680) και J. Dallaway (1799), στη μυθιστορηματική ανάπλαση αλλά και ταξιδιωτική αφήγηση του J.J. Barthélemy (η οποία και πυροδότησε το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για την αρχαιογνωσία και ιστορεί με ειδυλλιακό τρόπο ένα πανόραμα του αρχαίου κόσμου – πρώτη έκδοση στα 1788, επανέκδοση στα 1832), εμπλουτισμένη με χάρτες και σχέδια του Barbié de Bocage, και στoν Άτλαντα του χρονικού του Γάλλου φυσιοδίφη G.A. Olivier(1804). Η χαρτογράφηση, της έκδοσης του Abbe Barthélemy, «Το ταξίδι του Νέου Ανάχαρση»,  από τον πρωτοπόρο γεωγράφο και χαρτογράφo J.D. Barbié du Bocage (1788) αποτελεί ένα σπουδαίο έργο όπου συνδυάστηκε η λόγια γνώση των αρχαίων κειμένων με τα σύγχρονα πορίσματα από επιτόπιες γεωγραφικές έρευνες.  

Λόγω της σημαντικής γεωγραφικής της θέσης, που οφείλεται στην γειτνίασή της με τα στενά των Δαρδανελλίων, η περιοχή χαρτογραφείται στον σημαντικό λιμενδείκτη του J. Roux (1804), ενώ χάρτες έχουμε και στα οδοιπορικά των J.C. Hobhouse (1813), J.J. Horner (1823), Ch.C. Frankland (1829) καθώς και στον σύμμεικτο τόμο με τις δημοσιεύσεις ανέκδοτων χειρογράφων ημερολογίων περιηγητών του R. Walpole (1818).

Αξιοπρόσεκτα παραμένουν τα χειρόγραφα σχέδια στο ημερολόγιο ταξιδιού του J. Maurand (1544), όπως και η επιχρωματισμένη χαλκογραφία με άποψη της περιοχής στην Τρωάδα, στα 1804, του L. Mayer  (δημοσιεύται στο Λεύκωμα για τον L. Dupré).

Συντάκτης: Ιόλη Βιγγοπούλου