Η ναυμαχία της Ναυπάκτου (7 Οκτωβρίου 1571) είναι από τις σημαντικότερες ναυτικές συγκρούσεις στην ιστορία των πολέμων. Οι στόλοι της Ισπανίας, της Βενετίας, της Γένοβας, των Ιπποτών της Μάλτας, του δουκάτου της Σαβοΐας, του δουκάτου του Ουρμπίνο, του μεγάλου δουκάτου της Τοσκάνης και του Πάπα, υπό την ονομασία Lega Santa (Ιερή Ένωση), αντιμετώπισαν τον οθωμανικό στόλο. Η νίκη των συμμαχικών χριστιανικών δυνάμεων ενέπνευσε, ήδη από την εποχή εκείνη, τους καλλιτέχνες, που δημιούργησαν δεκάδες πίνακες με την αναπαράσταση της ναυμαχίας, της τελευταίας μεγάλης ναυμαχίας με κουπιά.

Τα νησολόγια αλλά και τα λοιπά ιστορικο-γεωγαφικού περιεχομένου έργα, που κυκλοφόρησαν από τα τέλη του 16ου αιώνα, περιέχουν χαλκογραφίες με χάρτες της περιοχής, τη διάταξη των στόλων και τη ναυμαχία (G.Fr. Camocio, 1574 και G. Rosaccio, 1598). Χάρτες της περιοχής με την είσοδο του Κορινθιακού κόλπου αλλά και το κάστρο της πόλης κοσμούν επίσης σημαντικά ταξιδιωτικά χρονικά (H. Beauvau, 1615 και G. Wheler, 1682).

Τα χαρακτικά στα έργα του V.M. Coronelli (1708) V.M. Coronelli (1708) παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρόλο που πολλοί πίνακες επαναλαμβάνουν θέματα που είχαν ήδη δημοσιευτεί σε προγενέστερες εκδόσεις της Γεωγραφικής Ακαδημίας των Αργοναυτών. Οι πίνακες στο έργο του J. Sandrart (1687) απεικονίζουν κάστρα και τοποθεσίες, κυρίως της βενετικής κυριαρχίας. Παρόμοια έργα κυκλοφόρησαν για να εξάρουν τις νικηφόρες νίκες των Ενετών στη σύγκρουση τους με του Οθωμανούς στη διάρκεια του ΣΤ΄ Βενετο-οθωμανικού πολέμου  (1684-1699). Στις εκδόσεις του J. Enderlin (1686) και J. Enderlin (1685) και J. Enderlin (1688) συναντούμε πίνακες με θέματα που αντιγράφουν δημοφιλείς προγενέστερες εκδόσεις αλλά και έργα που κυκλοφορούν την ίδια περίοδο. Επίσης η εικονογράφηση στο ιστορικο-γεωγραφικά έργο του J. Enderlin (1691) παραδίδει σπάνια και πρωτότυπα θέματα. Στα τέλη του 17ου αιώνα, οι εκδόσεις του J. Peeters (1690) εξαίρουν τις νίκες των χριστιανικών δυνάμεων της Δύσης στους Βενετο-οθωμανικούς πολέμους. Απεικονίζονται πόλεις, λιμάνια και τοποθεσίες από την Αδριατική θάλασσα έως την Ινδία.

Ο T. Porcacchi κυκλοφόρησε μία πολύ πετυχημένη έκδοση (1620) νησολογίου με τη νέα τεχνική στην χάραξη, αυτήν της χαλκογραφίας. Η τεχνική αυτή επέτρεπε περισσότερες λεπτομέρειες, μεγαλύτερη ακρίβεια, πυκνότητα πληροφοριών, και καθιερώθηκε σταδιακά σε όλα τα εικονογραφημένα έργα μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε προτιμήθηκε βαθμιαία η λιθογραφία.

Πρωτοπόρα θεωρούνται τα εικονογραφικά θέματα που συνοδεύουν τη σημαντική για την αρχαιοδιφική έρευνά του έκδοση του ταξιδιού του J. Spon (1678). Τα περισσότερα από τα θέματα αυτά κατατάσσονται ως οι πρώτες απεικονίσεις, κυρίως αρχαιολογικών μνημείων και ερειπίων. Στις εκδόσεις του εργαστηρίου της Γεωγραφικής Aκαδημίας των Aργοναυτών στη Bενετία, του V.M. Coronelli, με τις εκατοντάδες χαλκογραφίες από τις νικηφόρες μάχες των συμπατριωτών του κατά τον Eνετο-οθωμανικό πόλεμο (1684-87), περιλαμβάνονται φυσικά και χαλκογραφίες με το κάστρο της Ναυπάκτου.

Στις αρχές του 19ου αιώνα συναντούμε μία πρώτη ενδιαφέρουσα άποψη (1820), από τον ζωγράφο, S. Pomardi, ενώ στην ιδιαίτερα πετυχημένη έκδοση του Chr. Wordsworth, (έργο περισσότερο ιστορικο-αφηγηματικό παρά περιηγητικό) και μία άποψη της πόλης (στην επανέκδοση του 1882) σε νέο εικαστικό ύφος.

Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου