Την πρώτη απεικόνιση της Τραπεζούντας έχουμε στο πρωτοπόρο και σημαντικό έργο του J. Pitton de Tournefort(1717), ο οποίος μετά την περιήγησή του στα νησιά του Αρχιπελάγους ταξίδεψε στη Βόρεια Μικρά Aσία και στον Πόντο. Ο Tournefort παρουσιάζει επίσης και δείγματα από τη χλωρίδα της περιοχής. Μόνον από τον 19ο αιώνα και μετέπειτα, όταν οι ταξιδιώτες, για λόγους εμπορικούς ή πολιτικούς, περιηγούνται τη Μαύρη Θάλασσα, θα έχουμε και άλλες απόψεις της πολιτείας (Piraeus and Ports, 1840 και E. Banse, 1919).

Ο Γάλλος αρχαιόλογος Ch.F.M. Texier, από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με τη βυζαντινή αρχιτεκτονική, κυκλοφορεί σχετική μεγάλου σχήματος εντυπωσιακή και εμπεριστατωμένη έκδοση ( Texier στα 1864), στην οποία περιλαμβάνονται κατόψεις, σχέδια, απόψεις και λεπτομέρειες των βυζαντινών μνημείων που κοσμούν την λαμπρή πολιτεία, ενώ σε επανέκδοση του έργου για τη Μικρά Ασία (Texier στα 1882) δημοσιεύονται και προσωπογραφίες βυζαντινών αυτοκρατόρων.

Το ημερολόγιο της αρχαιολογικής αποστολής των αδελφών Fr.-V.-M. Cumont και Ε. Cumont (1906), συνοδεύτηκε με φωτογραφικό υλικό, το οποίο παρόλο την μέτρια ποιότητα των εκτυπώσεων παραμένει πολύ σημαντικό για την ιστορία της βόρειας ανατολικής, σημερινής Τουρκίας.

Συντάκτης: Ιόλη Βιγγοπούλου