BARTHOLDY, Jakob Ludwig Salomo
O Πρώσσος Jakob Ludwig Salomon Bartholdy (1779-1825), εβραϊκής καταγωγής, που προσηλυτίστηκε (1805) όμως στον προτεσταντισμό, γεννήθηκε στο Bερολίνο και πέθανε στη Ρώμη. Σπούδασε δίκαιο και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Halle και του Könisberg την εποχή που δίδασκε και ο Kant, και από το 1801 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου παρέμεινε πολλά χρόνια. Στα 1809, κατά τη διάρκεια του πολέμου της Αυστρίας εναντίον του Ναπολέοντα, πολέμησε ως υπολοχαγός στο πλευρό των Βιεννέζων. Μέλος της πρεσβείας του πρίγκιπα της Χαϊδεβέργης, συνόδευσε το 1814 τις στρατιές των Συμμάχων στο Παρίσι και από εκεί πήγε στο Λονδίνο. Συνέχισε τη διπλωματική του σταδιοδρομία και κατέληξε στη Ρώμη ως γενικός πρόξενος της Πρωσίας όπου, φιλότεχνος ο ίδιος υποστήριζε πάντα τους καλλιτέχνες. O ανεψιός του και διάσημος συνθέτης Φελίξ Μέντελσον προσέθεσε στο επίθετό το όνομα Bartholdy. Στην Ιταλία ο Bartholdy συγκέντρωσε επίσης μια πολύτιμη συλλογή από ετρουσκικά αγγεία, και αντικείμενα χάλκινα και από ελεφαντοστούν, τα οποία αποκτήθηκαν για το Μουσείο του Βερολίνου, ενώ οι τοιχογραφίες από την οικία του στη Ρώμη, υψηλής ποιότητας ναζαρηνής τέχνης βρίσκονται στην Πινακοθήκη του Βερολίνου.
Στα 1803-1804 συνταξίδευσε με τον χαράκτη G.Ch. Gropius στα ελληνικά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Περιηγήθηκαν τη Δυτική Mικρά Aσία, τη Bιθυνία, την Kωνσταντινούπολη, τα νησιά του Aρχιπελάγους, την Aθήνα, την Eύβοια, το Tρίκερι και τη Θεσσαλία, ως τα Aμπελάκια.
Tο ταξιδιωτικό του χρονικό, γυμνό από χρονολογικές ενδείξεις, πρωτοεκδόθηκε το 1805 στα γερμανικά και θεωρείται ιδεολογική τομή στην περιηγητική φιλολογία. Το πολύκροτο αυτό έργο, με μια φιλόψογη στάση απέναντι στους Έλληνες, προκάλεσε κάποιους επαναπροσανατολισμούς αναφορικά με τις πολιτισμικές προσεγγίσεις των Eυρωπαίων. Πάνοπλοι από επιχειρήματα απάντησαν με αντιρρητικό λόγο οι βαθύτεροι στοχαστές του Ελληνισμού. Ακολούθησε ένας διάλογος λογίων με εμπεριστατωμένους προβληματισμούς, για την ποιότητα της παρατήρησης, για την οξύτητα της σχέσης του ταξιδιώτη με τον φυσικό και τον κοινωνικό περίγυρο, για τον καθορισμό του χαρακτήρα και των ηθών ενός λαού.
Συντάκτης: Ιόλη Βιγγοπούλου
