THEVET, André

Ο Γάλλος γεωγράφος και συγγραφέας André Thevet (1516-1590) γεννήθηκε στην Ανγκουλέμ (Ικουλίσμα, Angoulême) και πέθανε στο Παρίσι. Σε μικρή ηλικία υποχρεώθηκε να ενταχθεί σε μοναστήρι των Φραγκισκανών, όπου αφοσιώθηκε περισσότερο στη μελέτη ‒είχε το χάρισμα εξαιρετικής μνήμης‒ παρά στη θρησκεία. Προστατευόμενος του Φραγκίσκου Α΄ και επιφορτισμένος με διάφορες αποστολές, ταξιδεύει στην Ιταλία, όπου συναντά τον καρδινάλιο της Λωραίνης που χρηματοδοτεί, το 1549, το ταξίδι του στην Ανατολή. Επιστρέφοντας στη Γαλλία δημοσίευσε το χρονικό του ταξιδιού του με τον τίτλο "Cosmographie du Levant".

To 1555 φεύγει ως εφημέριος αποστολής η οποία επρόκειτο να ιδρύσει γαλλική αποικία στη Βραζιλία για την προστασία των Νορμανδών, οι οποίοι εργάζονταν για την εξόρυξη χρωστικής ουσίας από σπάνιο κόκκινο ξύλο της περιοχής. Ο Thevet παρέμεινε σε ένα νησί στην είσοδο του κόλπου του Ρίο ντε Τζανέιρο και επέστρεψε άρρωστος στη Γαλλία μετά από δέκα εβδομάδες. To 1557 δημοσιεύει το "Les Singularitez de la France antarctique", με τις παρατηρήσεις του από τον Νέο Κόσμο, με το οποίο έγινε διάσημος και μεταφράστηκε αγγλικά και ιταλικά. Ανάμεσα στις καινοτομίες του έργου του συγκαταλέγονται και οι πρώτες περιγραφές για τον ανανά, τα κάσσιους, το πουλί τουκάν, τον τάπιρο, ενώ στον Thevet οφείλεται και η μεταφορά καλλιέργειας του καπνού στην Ευρώπη. To 1560 ονομάζεται Κοσμογράφος του Βασιλιά, εφημέριος της βασίλισσας Αικατερίνης των Μεδίκων, υπηρετεί διαδοχικά τέσσερις βασιλείς της Γαλλίας, και παράλληλα συγκροτεί μια σπάνια συλλογή με αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά νομίσματα και συγκεντρώνει αξιοπερίεργα από το φυσικό βασίλειο του Μεξικού και της Βραζιλίας. Από το 1566 εργάζεται για τη συγγραφή μιας παγκόσμιας πολύτομης γεωγραφικής εγκυκλοπαίδειας, "Cosmographie Universelle", η οποία κυκλοφόρησε το 1575, ενώ έμεινε ανολοκλήρωτο, με διασκορπισμένο μέχρι σήμερα το περιεχόμενο του, το άλλο μνημειώδες έργο του, το «Μέγα Νησολόγιο» ("Le Grand Insulaire et Pilotage"). Τέλος δημοσίευσε το "Vrais portraits et vies des hommes illustres" παρουσιάζοντας, όπως ο Πλούταρχος, διακόσια είκοσι τέσσερα σπουδαία ιστορικά πρόσωπα από τις περιοχές που είχε επισκεφτεί, με την αντίστοιχη εικονογράφηση.

Το ταξίδι στην Ανατολή ξεκίνησε από τη Βενετία με πρώτο σταθμό την Κρήτη, όπου πνέει μένεα για τους ορθόδοξους ιερείς, γράφει για τους μυθικούς κατοίκους Τελχίνες και αναφέρεται στους σεισμούς που πλήττουν το νησί. Από τα νησιά του Αιγαίου παραδίδει πληροφορίες για τη Χίο και τη Μυτιλήνη, περιγράφει τα στενά των Δαρδανελίων και την Καλλίπολη και, πιθανότατα επιφορτισμένος και με μια ανεξιχνίαστη διπλωματική αποστολή, ο Thevet παραμένει στην Κωσταντινούπολη περίπου δύο χρόνια. Αξιοσημείωτα μεταξύ άλλων τα κεφάλαια για τον βυζαντινό Ιππόδρομο, τα λιοντάρια, τις τίγρεις, τους ελέφαντες και τις καμήλες. Επισκέφτηκε επίσης τη Χαλκηδόνα και τον Βόσπορο. Απέπλευσε με προορισμό τους Άγιους Τόπους και επισκέφτηκε τη Ρόδο, την ηπειρωτική Ελλάδα (;) την Αίγυπτο και τη Συρία, ενώ από την Κύπρο έφτασε στη Σικελία και από εκεί στη Μασσαλία.

Η προσωπικότητα του Thevet συζητήθηκε ήδη από την εποχή του, ενώ η σύγχρονη έρευνα απέδειξε ότι το κείμενο της Κοσμογραφίας της Ανατολής ("Cosmographie du Levant") συντάχθηκε από τον François de Belleforest (1530-1583), έναν γραφέα της ακολουθίας και φίλο του, φιλία όμως που μετατράπηκε αργότερα σε μίσος. Το χρονικό γνώρισε μεγάλη επιτυχία κυρίως για τις είκοσι πέντε ξυλογραφίες με τα αξιοπερίεργα (αρχαιολογικά, βοτανολογικά και ζωολογικά) που περιγράφει, αν και οι πληροφορίες αποτελούν περισσότερο συμπιλήματα από αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς παρά εμπειρικές παρατηρήσεις.

Στο χρονικό του ταξιδιού αναμειγνύονται, όπως απέδειξε ο μελετητής του έργου του Fr. Lestringant, περιγραφές από τους Στράβωνα, Πλίνιο, Σολίνο, Πομπόνιο Μέλα, Διόδωρο Σικελιώτη, Ηρόδοτο, αποσπάσματα από τα Ευαγγέλια και τις Επιστολές, καθώς και κείμενα από τους σύγχρονούς του λογίους, όπως από τον καθηγητή ελληνικών και λατινικών L. C. Rhodiginus, τους ουμανιστές G. Budé και Έρασμο, τον λεξικογράφο A. Calepino, τον γιατρό J. Vadianus, ενώ «δανείζεται» και πληροφορίες από τους περιηγητές La Broderie, P. Gilles, P. Belon και τον γεωγράφο S. Münster.

Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου

TRAVELOGUES

ME TO BΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Τόποι - Μνημεία - Άνθρωποι

Νοτιοανατολική Ευρώπη - Ανατολική Μεσόγειος

Ελλάδα - Μικρά Ασία - Νότιος Ιταλία

15ος - 20ός αιώνας

THEVET, André - Αλεξάνδρεια

THEVET, André - Υπόλοιπες Εικόνες