KLEEMANN, Nikolaus Ernst. Nikolaus Ernst Kleemanns Reisen von Wien über Belgrad bis Kilianova durch die Butschiack-Tartarey über Cavschan, Bender, durch di Nogeu-Tartaren in die Crimm..., Λειψία, Johann Paul Krauss, 1773.
Ο Nikolaus Ernst ή Μiklos Erno Kleeman πραγματοποίησε ένα ταξίδι στην Κριμαία στα 1768-70 και δημοσίευσε τις εντυπώσεις του στα γερμανικά στα 1771. Στο χρονικό αυτό μάς παραδίδονται αξιόλογες πληροφορίες και λεπτομέρειες πάνω στις συνθήκες του ταξιδιού και τον διάπλου του Δούναβη, αλλά και πολλά στοιχεία για τον κοινωνικό βίο των λαών στις περιοχές γύρω από την Μαύρη Θάλλασα. Το έργο του μεταφράστηκε το 1780 στα γαλλικά.
Ο Kleeman έφυγε από τη Βιέννη με εμπορικό πλοίο στις 6 Οκτωβρίου 1768, έχοντας μαζί του τις διαπιστεύσεις και τα φιρμάνια που θα του επέτρεπαν να ταξιδέψει. Συνοδευόταν από έναν Αρμένιο διερμηνέα από την Κριμαία. Αναφέρει επίσης ότι στο πλοίο επέβαιναν επίσης ένας έμπορος βιβλίων, δύο υπεύθυνοι του βασιλικού ιππικού, ένας Ούγγρος ευγενής και κάποιοι εργάτες. Σύμφωνα με την αφήγηση του Kleemann, οι ταξιδιώτες κατέβηκαν για προμήθειες στο Presbourg, κι έφτασαν στην Πέστη στις 12 Οκτωβρίου, μέσω των παραδουνάβιων πόλεων. Πάντα πλέοντας στο ποτάμι, στάθηκαν στο Mohacs, το Semlin και το Βελιγράδι. Συνέχισαν το ταξίδι τους διαβαίνοντας τις Σιδηρές Πύλες, κι έκαναν σταθμούς στη Silistra, το Widdin, την Κilianova, και το Γαλάτσι στη Μολδαβία. Τέλος έφτασαν στην πρωτεύουσα των Τατάρων της Κριμαίας, το σημερινό Cǎuşeni, του οποίου o Kleemann παραδίδει μια άκρως ενδιαφέρουσα περιγραφή. Στις 30 Δεκεμβρίου ο Χάνος των Τατάρων δέχτηκε τον Kleeman σε ακρόαση. Ο Kleeman παρέμεινε στην περιοχή των Τατάρων στην Κριμαία έως το καλοκαίρι του 1769, περιηγήθηκε την περιοχή έως το Karasu και περιγράφει τη χώρα, τη διοίκηση και τη δικαιοσύνη, το εμπόριο, τα μέτρα και τα σταθμά, τα ήθη και έθιμα των κατοίκων (Τατάρων, Αρμενίων, Τούρκων), καθώς και πολλά περιστατικά που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της παραμονής του.
Στη συνέχεια ο περιηγητής έφυγε για την Κωνσταντινούπολη με τον οθωμανικό στόλο, τον Οκτώβριο του 1769. Από εκεί κατευθύνθηκε με πλοίο, μέσω Τενέδου, στη Σμύρνη. Τον Ιανουάριο του 1769 έφυγε από τη Σμύρνη και, περνώντας από τη Χίο, τη Σκύρο, τη Μεθώνη, τη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα και τη Ραγούζα (Ντουμπρόβνικ), έφτασε στην Τεργέστη και από εκεί επέστρεψε στη Βιέννη.
Τα τελευταία κεφάλαια της αφήγησης μιλούν μεταξύ άλλων για τις παραδουνάβιες πόλεις, την πολιτοφυλακή των Τατάρων και των Τούρκων, και τις εορτές των Τατάρων.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου
