O Γάλλος φυσιοδίφης, βοτανολόγος και εντομολόγος Guillaume-Antoine Olivier (1756-1814) σπούδασε ιατρική στο Μονπελιέ, αλλά αγάπησε περισσότερο τις φυσικές επιστήμες. Εξάσκησε χωρίς ενθουσιασμό το επάγγελμα του ιατρού στη γενέτειρά του, αλλά γρήγορα στράφηκε στα ενδιαφέροντα του και εστάλη σε αποστολή συλλογής εντόμων στις Κάτω Χώρες, στην Αγγλία και αλλού, ενώ συντάσσει λήμματα για έντομα και αράχνες στη «Μεθοδική Εγκυκλοπαίδεια», καθώς και σπουδαία άρθρα για τα κολεόπτερα σε πολύτομη σχετική Εγκυκλοπαίδεια.

Σε ηλικία τριάντα έξι ετών ο Olivier ταξίδεψε με αποστολή του γαλλικού κράτους (1792-1799), έχοντας συνοδοιπόρο του τον M. Bruguière, στην Kωνσταντινούπολη, στα νησιά του Aρχιπελάγους, στην Kρήτη, την Aίγυπτο, τη Συρία και τη Mεσοποταμία, φθάνοντας ως την Περσία. Με εφόδια τις γνώσεις και την επιστημονική πείρα του συγκέντρωσε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μια πλουσιότατη συλλογή, η οποία σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού. Διετέλεσε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και δίδαξε ως καθηγητής ζωολογίας σε Κτηνιατρική Σχολή.

Στο εξάτομο χρονικό των ταξιδιών του στην Ανατολή ταξινομούνται με μεθοδικότητα και σοβαρότητα, χωρίς ανεκδοτολογικά στοιχεία, πληροφορίες για τη γεωγραφία, την παραγωγή και το εμπόριο, τη γεωπονία και τη γεωλογία, την ιατρική, τα ήθη και το δίκαιο των λαών που επισκέπτεται, αλλά και για τις «οικονομικές και πολιτικές τέχνες». Oι εκτιμήσεις του για τις εθνότητες αντανακλούν τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής του. O “Άτλαντας” περιέχει σχεδόν αποκλειστικά χάρτες και πίνακες φυσικής ιστορίας, εκ των οποίων δύο μόνο με ηθογραφικά θέματα.

Συντάκτης: Ιόλη Βιγγοπούλου

• 

  Χάρτης της Ελλάδας με τα νησιά του Αιγαίου πελάγους, και της Μικράς Ασίας.

• 

  Χάρτης της Μήλου, της Κιμώλου και της Πολυαίγου.

• 

  Χάρτης της Σαντορίνης.

• 

  Κελύφη σαλιγκαριών σε φυσικό μέγεθος (a) και μεγεθυμένα (b): από την περιοχή της Κωνσταντινούπολης (1a,1b), την Κρήτη (2,3,4,5,6,7), τη Χίο (8,9, 11) και την Κίο.

• 

  Χάρτης του λιμανιού της Λέρου με το φρούριο και τον οικισμό της Αγίας Μαρίνας.

• 

  Χάρτης του λιμένα του Παρθενιού στη Λέρο, με τμήμα της νησίδας Αρχάγγελος.

• 

  Εικ. 2 A, B: Όψεις φιδιού του είδους Έρυξ (Eryx jaculus), υποείδους Eryx jaculus turcica, από το νησί Πολύαιγος στις Κυκλάδες. Εικ. 1: Σαύρα του είδους λιακόνι ή Χαλκίδης ο οσελοτωτός (Chalcides ocellatus).

• 

  Γυναίκες της Κιμώλου.

• 

  Γυναίκες της Χίου.

• 

  Χάρτης της Ελλάδας με τα νησιά του Αιγαίου πελάγους, και της Μικράς Ασίας.

• 

  Χάρτης της περιοχής του Βοσπόρου.

• 

  Χάρτης του κόλπου των Μουδανιών με την πόλη Κίο (Γκεμλίκ).

• 

  Χάρτης των Στενών των Δαρδανελλίων.

• 

  Χάρτης της Μήλου, της Κιμώλου και της Πολυαίγου.

• 

  Χάρτης της Σαντορίνης.

• 

  Μουσουλμανικό νεκροταφείο. Γυναίκες προσφέρουν χοή σε τάφο.

• 

  Κλαδί, φύλλα και καρπός βελανιδιάς του είδους Δρυς η κηρρίς (Quercus cerris).

• 

  Κλαδί, φύλλα και καρπός βελανιδιάς του είδους Δρυς αιγίλωψ (Quercus aegylops).

• 

  Βελανιδιά του είδους Δρυς η βαφική (Quercus infectoria) ή άλλου συναφούς είδους, από τις κηκίδες της οποίας παρασκευάζεται μελάνι γραφής και φυτική βαφή..

• 

  Βελανιδιά του είδους Δρυς η βαφική (Quercus infectoria) ή άλλου συναφούς είδους, από τις κηκίδες της οποίας παρασκευάζεται μελάνι γραφής και φυτική βαφή. Απεικονίζονται δύο είδη κηκίδων που αναπτύσσονται στο δέντρο όπως επίσης και τα δύο είδη σφήκας του είδους Κυνιπίδες που προκαλούν τις κηκίδες στο συγκεκριμένο δέντρο.

• 

  Κελύφη σαλιγκαριών σε φυσικό μέγεθος (a) και μεγεθυμένα (b): από την περιοχή της Κωνσταντινούπολης (1a,1b), την Κρήτη (2,3,4,5,6,7), τη Χίο (8,9, 11) και την Κίο.

• 

  Χάρτης της Κάτω Αιγύπτου.

• 

  Χάρτης της ακτής της περιοχής της Αλεξάνδρειας, από το Μαραμπού έως το Αμπουκίρ.

• 

  Χάρτης του λιμανιού της Λέρου με το φρούριο και τον οικισμό της Αγίας Μαρίνας.

• 

  Χάρτης του λιμένα του Παρθενιού στη Λέρο, με τμήμα της νησίδας Αρχάγγελος.

• 

  Χάρτης της Συρίας, της Μεσοποταμίας, και τμήματος της Περσίας.

• 

  Χάρτης της Σιδώνας.

• 

  Χάρτης της Τύρου.

• 

  Γυναίκα από το Κάιρο και γυναίκα από το Χαλέπι, και οι δύο με επίσημη ενδυμασία.

• 

  Γυναίκες από τη Βαγδάτη, η μία με απλή ενδυμασία και η άλλη με πιο επίσημο ένδυμα.

• 

  Εικ. 1: Τρωκτικό του είδους Γέρβιλος γέρβιλος (Gerbillus gerbillus) από την Αίγυπτο, σε φυσικό μέγεθος. Α: Απεικόνιση του ρύγχους. Β: Απεικόνιση μπροστινού ποδιού. C: Απεικόνιση πίσω ποδιού. Εικ. 2: Ζώο του γένους Talpa (Τυφλοπόντικας ή ασπάλακας), πιθανότατα του είδους Talpa caeca, τυφλοσπάλακας ή μεσογειακός τυφλοπόντικας. Δεδομένου ότι τα μάτια του καλύπτονται από πτυχές δέρματος, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό τυφλοπόντικα Talpa europea, ο Olivier υποστήριξε ότι αυτός είναι ο πραγματικός ασπάλακας για τον οποίο μιλάει ο Αριστοτέλης. D: Απεικόνιση της μπροστινής όψης του κεφαλιού.

• 

  Σαύρες από την Αίγυπτο και την περιοχή της Μεσοποταμίας. Εικ. 1: Ραβδωτή σαύρα από την Αίγυπτο (Trachylepis vittata ή Scincus vittatus). Εικ. 2: Σαύρα του είδους Trapellus agilis ή Agama agilis από τα περίχωρα της Βαγδάτης. Εικ. 3: Σαύρα του είδους Trapelus ruderatus ή Agama ruderata από τα περίχωρα της Βαγδάτης.

• 

  Εικ. 2: Καβούρι του γλυκού νερού, από την Αίγυπτο και τη Συρία. Καβούρι του γλυκού νερού του είδους Potamon potamios, από τη Συρία, τη Μεσοποταμία και την Περσία.

• 

  Κελύφη από μαλάκια τα οποία ανακάλυψε ο Olivier σε διάφορες περιοχές: Απο τη λίμνη Μαρεότιδα (1), την Αίγυπτο (2), τον ποταμό Ορόντη (3), τα περίχωρα της Βηρυττού (4A, 4B), τα περίχωρα της Αλεξάνδρειας (5Α,Β), την Αλεξάνδρεια (6, 7), από τα περίχωρα της πόλης Σανλιούρφα στη σημερινή Τουρκία (8Α, Β), την Αλεξάνδρεια (9Α, Β), τα περίχωρα της Βηρυττού (10 Α, Β).

• 

  Κλαδί βελανιδιάς του είδους Δρυς του Λιβάνου (Quercus Libani) από τη Συρία.

• 

  Άνδρας από την Περσία με θερινή ενδυμασία. Κούρδος άντρας με ασπίδα και ρόπαλο.

• 

  Γυναίκες από την Περσία, η μία με ενδυμασία από αστικό κέντρο και η άλλη με ενδυμασία χορού.

• 

  Προσωπογραφία του σάχη της Περσίας Ναντίρ.

• 

  Προσωπογραφία του ηγέτη (χάνου) της Περσίας Καρίμ.

• 

  Προσωπογραφία του σάχη της Περσίας Μοχάμαντ Αλί Χαν (1760-1779).

• 

  Χελώνα με μαλακό καύκαλο του είδους Rafetus euphraticus, την οποία σκότωσε ο Olivier ενώ διέσχιζε τον Ευφράτη. Εικ. 1: Απεικόνιση του άνω μέρους του σώματος. Εικ. 2: Απεικόνιση του κάτω μέρους του σώματος.

• 

  Εικ. 1: Σαύρα του γένους των Αγαμιδών, που βρέθηκε κοντά στο Ισπαχάν. Εικ. 2: Σκορπιός από το Καχάν της Περσίας. Δαγκάνες (aa) Σιαγόνες (bb) (cc) Οφθαλμοί (dd) Οφθαλμοί Εικ. 3, 4, 5, 6: Αρθρόποδα του γένους των γαλεωδών. Απεικόνιση των σιαγόνων (a).

• 

  Κλάδος τριανταφυλλιάς του είδους Ροδή η Περσική (Rosa Persica). Αναπαριστώνται διάφορες φάσης της ανθοφορίας του φυτού. (a) : Πέταλο, στο οποίο επισημαίνεται το τμήμα που έχει πορφυρό χρώμα.

• 

  Φυτό του είδους Αστράγαλος ο κομμεωφόρος (Astragalus gummifer), από το οποίο παράγεται το κόμμι τραγάκανθος. (a): Άνθος του φυτού. (b): Φύλλο του φυτού.

• 

  Φύλλα λεύκας του είδους Λεύκη η ευφρατική (Populus euphratica), που παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία στο φύλλωμά του. Γι' αυτόν το λόγο ο Olivier παρέθεσε στο έργο του συνολικά τρεις απεικονίσεις φύλλων από φυτά της ευφρατικής λεύκας.

• 

  Κλαδί αμυγδαλιάς του είδους Prunus arabica (Προύμνη αραβική), από την έρημο της Αραβίας.

• 

  Χάρτης της Μικράς Ασίας.

• 

  Χάρτης της Αθήνας με τα τείχη, στον οποίο επισημαίνονται τα αρχαία μνημεία της πόλης.

• 

  Χάρτης της περιοχής του Βουθρωτού.

• 

  Εικ. 1: Κιονόκρανο που βρέθηκε κοντά στο όρος Μπεχιστούν της Περσίας, και πιθανώς αναπαριστά τον βασιλιά Χοσρόη Β΄. Εικ. 2: Τα ανάγλυφα του Μιθριδάτη Β΄της Παρθίας και του Γοτάρζη Β΄από το Μπεχιστούν. Εικ. 3. Τα ανάγλυφα που πλαισιώνουν τις επιγραφές του Δαρείου Α΄ του Μεγάλου στο όρος Μπεχιστούν.

• 

  Ανάγλυφα από το μνημείο του Τακ Μποστάν στα περίχωρα της πόλης Κερμανσάχ στην Περσία. Εικ. 1, 2: Σκηνές που αναπαριστούν τον βασιλιά να κυνηγάει ελάφια και αγριογούρουνα. Εικ. 3:Ανάγλυφο της στέψης του σάχη Χοσρόη Β΄, με το γιγαντιαίο άγαλμα του έφιππου βασιλιά στο κέντρο της σύνθεσης. Εικ. 4: Ανάγλυφο της στέψης του Σαπούρ Γ΄, όπου απεικονίζεται ο ίδιος και ο πατέρας του, Σαπούρ Β΄.

• 

  Εικ. 1 (Α, B, C, D, E): Οστά μυγαλής (Soricidae)) που βρέθηκαν στις ταφές του πτηνού Ίβις στις κατακόμβες της Σακκάρα στην Αίγυπτο. Εικ. 2: Οστό αρουραίου από την ίδια ταφή. Εικ. 3 Α, Β: Πεταλούδα του είδους Belenois Aurota, από τις ακτές της Συρίας. Εικ. 4 Α, Β: Πεταλούδα του είδους Colotis fausta από τις ακτές της Συρίας. Εικ. 5 Α, Β: Πινακίδα από μολυβδο με επιγραφή στα ελληνικά, από τη Βηρυττό. Εικ. 6, 7: Κυλινδρικό φυλακτό από ερυθρό ίασπη (6) και από σερπεντίνη (7), το οποίο ο Olivier αγόρασε στην πόλη Ούρφα.

• 

  Σκηνή χορού στη δυτική όχθη του Νείλου. Στο πρώτο επίπεδο της εικόνας απεικονίζονται δύο Γάλλοι ταξιδιώτες. Οι κυβερνήτες των μικρών σκαφών καπνίζουν και πίνουν καφέ καθισμένοι στο έδαφος. To ίδιο κάνουν, λίγο πιο πέρα, και δύο δερβίσηδες με τους υπηρέτες τους. Σύμφωνα με την περιγραφή του Olivier, Αιγύπτιοι χορεύουν έναν πολεμικό χορό και έναν πιο αισθησιακό.

• 

  Εικ. 2 A, B: Όψεις φιδιού του είδους Έρυξ (Eryx jaculus), υποείδους Eryx jaculus turcica, από το νησί Πολύαιγος στις Κυκλάδες. Εικ. 1: Σαύρα του είδους λιακόνι ή Χαλκίδης ο οσελοτωτός (Chalcides ocellatus).

• 

  Γυναίκες της Κιμώλου.

• 

  Γυναίκες της Χίου.

• 

  Χάρτης του κόλπου της Σούδας στην Κρήτη.

• 

  Χάρτης της πεδιάδας της Τροίας με την κοίτη του ποταμού Σκαμάνδρου, που επισημαίνεται στον χάρτη ως Σιμόεντας (Simoïs).

• 

  Σελίδα τίτλου.

• 

  Φύλλα λεύκας του είδους Λεύκη η ευφρατική (Populus euphratica), που παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία στο φύλλωμά του. Γι' αυτόν το λόγο ο Olivier παρέθεσε στο έργο του συνολικά τρεις απεικονίσεις φύλλων από φυτά της ευφρατικής λεύκας.